- actualisatie canon na verloop van 15 jaar: nieuwe canon vast te stellen door bindend advies. Hof: de betreffende bepaling (artikel 4 van de erfpachtakte) is aan te merken als een algemene voorwaardeals bedoeld in artikel 6:231 aanhef en onder a BW en dat [appellanten] als erfpachter heeft te gelden als een wederpartij, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Op grond hiervan is artikel 6:236 BW van toepassing.Hof: deze bepaling over canon-herziening is onredelijk bezwarend omdat een tussen partijen bestaand geschil over de herziening van de canon exclusief in handen legt van bindend adviseurs, dat wil zeggen een ander dan een rechter of arbiter, en niet is voorzien in een clausule waardoor [appellanten] binnen een termijn van tenminste een maand zou kunnen kiezen voor de bevoegde overheidsrechter (artikel 6:236 aanhef en onder n BW). Aldus geldt deze bepaling als vernietigd.
- de vraag is of de contractueel vereiste toestemming van SBB voor overdracht gekoppeld mag worden aan voorwaarde van canonherziening. Hof: tijdstippen van mogelijkheid canonherziening liggen vast in de akte. Hieruit vloeit voort dat (in dit geval) de erfpachter en derden er geen rekening mee hoefden te houden dat Staatsbosbeheer op een ander moment (namelijk bij het geven van toestemming voor overdracht) dan in de akte voorzien de canon zou herzien. De in artikel 12 gegeven bevoegdheid aan Staatsbosbeheer om voorwaarden te verbinden aan de toestemming voor overdracht, impliceert daarom niet de bevoegdheid om de canon op het moment van overdracht te herzien, welk moment een ander moment is dan overeengekomen. Staatsbosbeheer heeft dan ook in zoverre onbevoegd gehandeld.
- SBB kan aansprakelijk zijn voor schade geleden door erfpachter (potentiële nieuwe erfpachters haakten af vanwege de hoge nieuwe canon) door voornoemde handelswijze. Wel vereiste van causaliteit.
- het uitsluiten van verrekening van over- of ondermaat betreft niet enkel de aanvangscanon, maar ook de canon herziening.
- het erfpachtrecht is gevestigd voor 1992 (met uitsluiting van mogelijkheid opzegging door erfpachter) en dat is niet anders geworden door nieuw BW.
Hof Arnhem-Leeuwarden 13-01/15 inzake SBB (ECLI:GHARL:2015:108).
Noot: bekend is dat veel landgoederen in de akte hebben staan dat bij overdracht actualisatie van de canon mogelijk is. De overweging over “algemene voorwaarden” kan verstrekkende gevolgen hebben.
