Staatssteun bij aankoop perceel grond (Harlingen/Spaansen)

Rechtbank Noord-Nederland 01-07/15 (ECLI:NL:RBNNE:2015:3300):

5.11. In de eerste plaats moet het dus gaan om een maatregel die door de staat is toegekend of die met staatsmiddelen is bekostigd. In de tweede plaats moet deze maatregel een voordeel verschaffen aan een onderneming of ondernemingen die economische activiteiten verrichten. In de derde plaats moet de maatregel selectief zijn, d.w.z. dat deze slechts voor (een) bepaalde onderneming(en) geldt (ook wel “begunstiging” genoemd). In de vierde plaats moet de maatregel het handelsverkeer tussen lidstaten ongunstig beïnvloeden en de mededinging op de interne markt vervalsen of dreigen te vervalsen. Cumulatief. Rechtbank constateert een verschil tussen verkoop door een overheid en, zoals in casu, aankoop door een overheid.

Voor wat betreft marktconformiteit: De door de gemeente met Spaansen overeengekomen koopprijs van € 8.500.000,-voor het terrein in ongesaneerde staat is ook aanzienlijk hoger dan de door diverse makelaars opgestelde taxaties van de waarde van het Spaansen-terrein in gesaneerde staat.

Voor wat betreft de vraag of gemeente koopsom op het onteigeningsrecht had mogen baseren: Wanneer specifiek schadevergoeding voor onteigening wordt toegekend, moet worden uitgesloten dat sprake is van een voordeel. Een vergoeding gebaseerd op onteigeningswaarde is niet per se hetzelfde als een marktconforme prijs. Immers, de vergoeding op basis van onteigeningswaarde is gebaseerd op schadeloosstelling en zal derhalve ook verplaatsingsschade (kunnen) omvatten, welke vergoeding niet besloten ligt in het overeenkomen van een marktconforme prijs voor aankoop van een terrein. Er is geen sprake geweest van overheidshandelen met het oog op een (eventuele) onteigening, zoals in de Nedalco-beschikking aan de orde was en op welke beschikking Spaansen in dit kader heeft gewezen ter onderbouwing van haar standpunt. Ook verder zijn er onvoldoende feiten of omstandigheden gesteld die maken dat er anderszins sprake is van een grondslag voor schadevergoeding op grond van een daartoe voor de gemeente bestaande verbintenis.

Noot: een vonnis waarin alle aspecten van de staatssteun problematiek uitgebreid aan de orde komen.