Planschadeclaim combinatie-hoogspanningslijn: gezondheidsrisico’s niet uitgesloten

Op de plankaart is een dwarsprofiel opgenomen waarop staat dat het gaat om een combinatielijn van 380 kV en 150 kV. Dit dwarsprofiel is niet verwoord in voorschriften, zodat niet is geregeld waar de masten moeten staan.

Tweede StAB-verslag: als uitgangspunt is gehanteerd dat de combinatie van een 380 kV-lijn met een 150 kV-lijn niet kan worden aangemerkt als de maximale invulling van de planologische mogelijkheden. Ook andere combinaties, zoals 380 kV/220 kV of 380 kV/380 kV zijn mogelijk. Daarnaast dient voor de maximale invulling van de dubbelbestemming te worden uitgegaan van een situering van de combinatiemast binnen de dubbelbestemming die de meest nadelige effecten en daarmee de meest ongunstige situatie voor [appellant] met zich brengt.

ABRS

* geluid

In het verslag van de StAB is vermeld dat als gevolg van de uitbreiding van een dubbel-circuitvariant (380 kV) naar een viercircuitvariant (380 kV/150 kV) het geluidniveau vanwege een toename van het aantal leidingen zal toenemen met ongeveer 1,6 dB(A). Een andere uitvoering van de combinatie (bijvoorbeeld 380kV/380kV) betekent niet dat de toename wezenlijk groter zal zijn dan 1,6 dB(A), omdat het corona-effect wordt veroorzaakt door factoren die geen verband houden met de spanning en vooral te maken heeft met de configuratie van de lijnen en weersomstandigheden. Omdat weinig informatie voorhanden is met betrekking tot de geluidniveaus van coronageluid, heeft de StAB aansluiting gezocht bij de bevindingen van het KEMA-rapport van 26 april 2010. De stelling van [appellant] dat het KEMA-rapport is gebaseerd op Wintrackmasten en die conclusies niet zonder meer houdbaar zijn voor Duotonmasten, is onvoldoende voor het oordeel dat de StAB geen aansluiting heeft mogen zoeken bij de schaarse informatie die hierover beschikbaar is, zoals opgenomen in het KEMA-rapport van 26 april 2010. [appellant] heeft niet aannemelijk gemaakt dat ten tijde van het besluit van 3 februari 2016 meer informatie beschikbaar was dan die waarvoor de StAB gebruik heeft gemaakt.

* magneetveldzones en gezondheidsrisico’s

Met betrekking tot de langetermijneffecten van hoogspanningsverbindingen op de gezondheid is op rijksniveau beleid ontwikkeld. Dit beleid is gebaseerd op het Europese voorzorgbeginsel. Bij brief van de toenmalige staatssecretaris van VROM van 3 oktober 2005, kenmerk SAS/2005183118, nadien bevestigd en verduidelijkt in een brief van de toenmalige minister van VROM van 4 november 2008, kenmerk DGM\2008105664 (www.rijksoverheid.nl), is een advies aan gemeenten en provincies gezonden met betrekking tot de aanwezigheid van hoogspanningsverbindingen in de nabijheid van gevoelige bestemmingen in verband met gezondheidsrisico’s. Het advies houdt in om bij de vaststelling van streek- en bestemmingsplannen en van de tracés van bovengrondse hoogspanningslijnen zoveel als redelijkerwijs mogelijk is te vermijden dat er nieuwe situaties ontstaan waarbij kinderen langdurig verblijven in het gebied onder bovengrondse hoogspanningsverbindingen waarbinnen het jaargemiddelde magneetveld hoger is dan 0,4 microtesla (de magneetveldzone). In de brief wordt geadviseerd zo weinig mogelijk gevoelige bestemmingen, zoals woningen, crèches en kinderopvangplaatsen, te situeren in de specifieke zone. Volgens de brief is de reden hiervan dat mogelijk een statistisch significante associatie aanwezig is tussen het optreden van leukemie bij kinderen en de magnetische velden van bovengrondse hoogspanningsverbindingen.

Indien komt vast te staan dat het appartement onder een maximale invulling van het planologische regime in de zone van 0,4 microtesla komt te liggen, kan in het licht van het hiervoor uiteengezette beleid  niet staande worden gehouden dat een redelijk denkend en handelend koper dit niet zal meewegen bij zijn beslissing om de woning te kopen. In dat geval kan de gestelde vrees voor het ontstaan van gezondheidsschade als gevolg is van het wonen in de buurt van een hoogspanningslijn niet als een subjectieve beleving of onbestemde angst worden afgedaan. Dat het oorzakelijke verband niet vast staat, laat onverlet dat een statistisch significant verband tot het advies van de Gezondheidsraad heeft geleid om in verband met het voorzorgbeginsel een dergelijk beleid te voeren.

ABRS 14-11/18 inzake Helmond (ECLI:NL:RVS:2018:3691)

Noot: een uitspraak in afwijking van StAB-verslag na een langdurige periode. De essentie is helder: als onder het nieuwe bestemmingsplan meer dan 0,4 microtesla mogelijk is dan is dat een gegeven waar een redelijk handelend koper rekening mee zal houden, juist omdat de rijksoverheid dit een gevaren grens vindt voor langdurig verblijf door kinderen. Hier kan een parallel getrokken worden met het uitkoopbeleid van woningen onder hoogspanningslijnen.