In het Didam-arrest heeft de Hoge Raad het volgende overwogen (onderstreping hof).
- Op grond van artikel 3:14 BW mag een bevoegdheid die krachtens het burgerlijk recht aan een overheidslichaam toekomt, niet worden uitgeoefend in strijd met geschreven of ongeschreven regels van publiekrecht. Een overheidslichaam moet bij het aangaan en uitvoeren van privaatrechtelijke overeenkomsten dus de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en daarmee het gelijkheidsbeginsel in acht nemen. Dit geldt dus óók voor de beslissing aan wie en onder welke voorwaarden hij een aan hem toebehorende onroerende zaak verkoopt. Op dit punt verschilt de positie van een overheidslichaam van die van een private partij.
- Als een overheidslichaam het voornemen heeft een aan hem toebehorende onroerende zaak te verkopen, brengt het gelijkheidsbeginsel mee dat dat overheidslichaam ruimte moet bieden aan (potentiële) gegadigden om mee te dingen als er meerdere gegadigden zijn of redelijkerwijs zijn te verwachten. In dat geval zal het overheidslichaam met inachtneming van de hem toekomende beleidsruimte criteria moeten opstellen aan de hand waarvan de koper wordt geselecteerd. Die criteria moeten objectief, toetsbaar en redelijk zijn.
- Het gelijkheidsbeginsel brengt óók mee dat het overheidslichaam, om echt gelijke kansen te bieden, een passende mate van openbaarheid moet verzekeren met betrekking tot de beschikbaarheid van de onroerende zaak, de selectieprocedure, het tijdschema en de toe te passen selectiecriteria. Het overheidslichaam moet informatie hierover tijdig voorafgaand aan de selectieprocedure bekend maken op zodanige wijze dat (potentiële) gegadigden daarvan kennis kunnen nemen.
- Die mededingingsruimte door middel van een selectieprocedure hoeft níet te worden geboden als bij voorbaat vaststaat of redelijkerwijs mag worden aangenomen dat op grond van objectieve, toetsbare en redelijke criteria slechts één serieuze gegadigde in aanmerking komt voor de aankoop. In dat geval moet het overheidslichaam zijn voornemen tot verkoop tijdig voorafgaand aan de verkoop bekend maken op zodanige wijze dat een ieder daarvan kennis kan nemen én moet hij motiveren waarom dat naar zijn oordeel bij voorbaat vaststaat of mag worden aangenomen.
De Gemeente Leiden kon Urban Interest in redelijkheid aanmerken als enige serieuze gegadigde ten aanzien van al die Percelen. De redenen zijn objectief, toetsbaar en redelijk en de beslissing is voldoende gemotiveerd in de Publicatie. Daaraan doet niet af dat de Publicatie niet een opsomming van een aantal criteria bevat. Dat hoeft ook niet in die zin. Als de Gemeente maar goed en toetsbaar uitlegt dat er slechts één serieuze gegadigde is.
Hof Den Haag 18-03/25 inzake Aldi/gem. Leiden (ECLI:NL:GHDHA:2025:476)
Noot: in geval van een enige serieuze gegadigde mag de overheid aan die gegadigde rechtstreeks verkopen.
